De Grote trap is een van de zwaarste vliegende vogels. De mannetjes kunnen 18 kg zwaar worden en hebben in het zomerkleed lange, witte veerborstels aan weerszijden van de keel, die met de jaren langer worden. Verder voeren ze een indrukwekkende baltsceremonie op. De Grote trap wordt momenteel in veel landen met uitsterven bedreigd.
De zwaarste vogel van Europa
Vooral het mannetje van de Grote trap is een indrukwekkende verschijning. Hij is herkenbaar aan de roodbruine borst en de dubbele knevel van witte veerborstels.
Schuwe reus
Ondanks zijn grootte is de Grote trap extreem schuw. Op het minste teken van onraad drukt hij zich tegen de grond en wacht hij af of het gevaar wijkt. Komt het nader, dan gaat hij na een snelle aanloop op de wiek om vliegend een veilig heenkomen te zoeken. Meestal verplaatsen Grote trappen zich in troepen met een losse structuur Buiten de broedtijd leven mannetjes en vrouwtjes gescheiden. Vaak sluiten leeftijdgenoten zich bij elkaar aan.
Alleseter
Grote trappen brengen een groot deel van de dag met eten door. Op de steppe eten ze vooral plantaardig voedsel, van bladen en stengels tot bloemen, wortels, knollen en bollen. Daarnaast eten ze insecten, wormen, spinnen, eieren, reptielen en kleine zoogdieren. Zulk klein dierlijk voedsel vormt in de lente en de zomer zelfs de hoofdschotel het in het menu van de Grote trap. menu van de Grote trap. Maar in de bertst en de winter eet hij overwegend plantenkost
Opgezette veren
In het voorjaar hullen de mannetjes zich in hun prachtkleed en voeren ze een spectaculaire baltsceremonie op.Daarbij zetten ze hun veren hoog op, spreiden ze hun vleugels, blazen ze hun keelzakken op en heffen ze hun staart omhoog. Hun kop werpen ze naar achteren en schudden ze van links naar rechts. De indrukwekkende vertoning gaat dikwijls gepaard met heftig pootgetrappel en hese, blaffende geluiden. Hoog opgezette veren, opgeblazen keelzakken en gespreide vleugels. De balts van de Grote trap is ronduit spectaculair.
Twee of drie jongen
Aan het eind van het baltsvettoon kiezen de vrouwtjes een partner en vinden de paringen plaats. Daarna bouwen de vrouwtjes in hun eentje een nest. Ze maken een ondiep kuiltje in de grond dat ze met dorre plantendelen bekleden. Vervolgens leggen ze twee of drie grijsgroene eieren met bruine of grijze vlekjes. Na een broedtijd van drie tot vier weken kruipen de jongen uit het ei. Ze kunnen al kort na het uitkomen lopen, maar pas na een dag of tien zijn ze in staat zelf voedsel te zoeken en pas na vier of vijf weken kunnen ze vliegen. Het duurt zelfs een jaar voordat ze geheel zelfstandig zijn.
Geluid
De Grote trap is gewoonlijk zwijgzaam, maar in de baltstijd laat het mannetje rochelende en hees-blaffende geluiden horen. Wanneer hij zijn keelzakken opblaast of weer leeg laat lopen, gaat dat gepaard met herhaalde, zachte zuchtgeluiden.
Vliegtechniek
De Grote trap mag dan een van de zwaarste vogels ter wereld zijn, vliegen kost hem geen enkele moeite. In de lucht verplaatst hij zich snel en rechtlijning, laag boven de grond, altijd in slagvlucht met voorwaarts gestrekte hals. Zijn wiekslagen zijn diep, krachtig en regelmatig.
Verwante soorten
Andere leden van de trappenfamilie zijn de Koritrap (Ardeotis kort) en de Arabische trap (Ardeotis arabs). De eerste heeft een grijsbruine, de tweede een roodbruine rug; beide hebben een zwade kuif en waren nooit in Europa te zien. De Kraagtrap (Chlamydotis undulata), herkenbaar aan zijn zwarte halsstreep, komt als dwaalgast uit Azië wel in onze regio voor.
Ecologie en bedreigingen voor de soort
Elk jaar weer zeldzamer
De Grote trap is sterk gebonden aan open, droge landschappen, zoals de Russische steppen, waar hij nog vrij talrijk is. Vroeger was hij ook elders in Europa vrij algemeen, maar door de aantasting van zijn leefomgeving en diverse andere door mensen veroorzaakte bedreigingen is hij bij ons op veel plaatsen sterk in aantal teruggelopen.
Steppebewoner
De Grote trap is sterk gebonden aan open, droge terreinen met een lage kruidachtige begroeiing. Dat kunnen natuurlijke steppen zijn, maar ook boomloze cultuurlandschappen. Een belangrijke voorwaarde is dat de vogels een onbelemmerd uitzicht hebben, zodat ze roofdieren tijdig zien aankomen. In het algemeen mijden Grote trappen bewoonde 0f door wegen ontsloten gebieden.
De Grote trap leeft op steppen en in aaneengesloten open landbouwgebieden.
Verbrokkeld areaal
De Grote trap komt op diverse plaatsen in Europa voor en bewoont in Azië meer aaneengesloten gebieden. De Europese broedplaatsen liggen deels op het Iberisch Schiereiland, verder in Midden- en Oost-Europa: Duitsland, Oostenrijk, Slowakije, Hongarije, Bulgarije, Roemenië, Moldavië,Oekraïne en Zuid-Rusland is de soort vrij algemeen. De soort komt verder in Noord-Marokko voor, alsmede in Turkije en Iran, en in aanzienlijke aantallen in Centraal-Azië (Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan en Oezbekistan), Mongolië en Noordoost-China.
Aantallen
De wereldpopulatie van de Grote trap wordt op 45.000 individuen geraamd De helft van alle vogels broedt in Spanje. De overige populaties zijn bescheidener van omvang: 8000 vogels in Rusland, 3000 in China en 1000 in Mongolië.Â
Verschillen in de tekdrang
Grote trappen trekken pas uit hun broedgebieden weg wanneer de omstandigheden daar onverdraaglijk worden. Bovendien zie je in dit opzicht duidelijke gedragsverschillen tussen de geslachten en tussen de diverse levensfasen. Mannetjes trekken minder ver weg dan vrouwtjes. Dat geldt nog sterker voor jonge mannetjes. Tijdens de trek vormen Grote trappen meestal grote troepen.
Achteruitgegaan of uitgestorven
Het aantal Grote trappen gaat al vele decennia in hoog tempo achteruit en inmiddels is de Grote trap uit grote delen van Europa verdwenen. De soort heeft sterk te lijden van de modernisering en industrialisering van de landbouw, maar ook van habitatverlies, vervuiling van het milieu met pesticiden, verstoring door menselijke activiteiten, bejaging en aanvaringen met hoogspanningskabels.
Herinvoering
in Engeland ging in 2004 het ‘Great Bustard reintroduction project’ van start In de Vlakte van Salisbury (Wiltshire) werden 80 Grote .trappen uitgezet, die waren opgekweekt uit Russische eieren. De vogels hebbenal met succes gebroed. Doel vanhet project is om binnentien jaar een stabiele populatie op te bouwen.
Â