De Goudlijster dankt zijn naam aan de fraaie gouden grondkleur die tussen de vele zwarte vlekjes op de bovendelen zichtbaar is. Verder verschilt hij van andere lijsters door zijn kloeke formaat en de eigenaardige zang. Hij broedt in hoofdzaak in Siberië en is in West-Europa alleen als zeldzame dwaalgast te zien.
Zwarte lovertjes op goudbnorkaat
De Goudlijster heeft een relatief korte staart,maar wordt in totale lengte door geen andere lijster overtroffen. Zijn postuur is fors;de vogel maakt bijna een mollige indruk, die wordt versterkt door de zware kop en de krachtige snavel. Verder is het verenkleed op grond van kleur en tekening vrij uitzonderlijk.
Eigenaardig hansop
De Goudlijster valt op door een kleur patroon dat je bij lijsters niet elke dag tegenkomt. Het geel van de bovendelen blinkt in de zon als goud op en steekt mooi af tegen de diepzwarte,sikkel vormige lovertjes waarmee de hele romp,inclusief de witte buikzijde is bezaaid. Dat alles levert een sierlijk verenkleed op, waaraan de soort zich gemakkelijk laat herkennen.
Diverse ondersoorten
De Goudlijster wordt door kenners opgesplitst in vier rassen,variëte iten of ondersoorten, elk met een eigen, afzon derlijk areaal. De hier beschreven vorm is Zoothera dauma aurea uit Siberië, die ook af en toe in West-Europa te zien is. De andere variëteiten verschillen niet alleen uiterlijk van elkaar, maar ook door hun gedrag en zang. De typische ondersoort Z. dauma dauma broedt in de Himalaya en trekt ‘s winters naar de lagere uitlopers van dat gebergte. Z. dauma neilgherriensis leeft in de heuvels van Zuidwest-India. Z. dauma imbricata is endemisch in de gebergten op Sri Lanka. Sommige auteur
Specifieke habitat
Alle genoemde ondersoorten leven in vergelijkbare habitats. Goudlijsters zijn altijd schuwe vogels die zich bij voorkeur ongezien ophouden in het dichte onderhout van bossen in heuvelachtige gebieden.Ze broeden dan ook vaak in naaldbossen met een bijmenging van loofhoutsoorten, met name taiga -naaldbossen met een inslag van berken.Goudlijsters brengen veel tijd op de grond door, het liefst op plaatsen met een dikke laag bladstrooisel en veel dood hout, waarin ze naar hartenlust kunnen foerageren. Op het dorre gebladerte,waarop verspreid zonlicht invalt, vallen ze door hun kleur en tekening weinig op. De vogels worden dan ook zelden gezien.De Goudlijster leeft in donkere,vochtige bossen, waarde bodem met dikke lagen strooisel is bedekt.
Broedgewoonten
Omdat Goudlijsters zo schuw en onopvallend zijn, weten we betrek kelijk weinig over hun voortplanting. Er is weinig meer van bekend dan dat ze hun komvormige nesten hoog in bomen bouwen. Daarin legt het vrouwtje in de lente vier of vijf eieren die ze zelf uitbroedt. De jongen krijgen snel hun eerste verenkleed, dat iets afwijkt van het volwassen kleed, onder andere door vager getekende zwarte, halvemaanvormige vlekjes.
Zang
De zang van de Goudlijster is goed herkenbaar aan de hoge, langzaam wegstervende fluittonen die urenlang om de paar seconden worden herhaald. Ornithologen denken dat zowel het mannetje als het vrouwtje deze geluiden voortbrengen, maar op iets verschillende toonhoogte .
Een beetje naamkunde
De genusnaam Zoothera is van oorsprong Grieks en kan vertaald worden als ‘jagend dier’. Het soortsepitheton dauma verwijst mogelijk naar een Aziatisch eiland waar Europese bezoekers deze soort in de 18de eeuw zagen broeden en hem zo voor de wetenschap ontdekten.
Verwante soorten
De Siberische lijster (Zoothera sibirica) en de Bruine lijster (Turdus naumanni eunomus) zijn verwante,kleinere soorten, die eveneens in de Siberische taiga broeden en in de herfst naar Zuidoost-Azië trekken. Bij de Siberische lijster zijn de mannetjes geheel grijszwart, de vrouwtjes bruinachtig; de Bruine lijster heeft bruinrode vleugels.
Ecologie en bedreigingen voor de soort
Een zeldzame bezoeker uit de taiga
Van de diverse ondersoorten van de Goudlijster is Zoothera dauma aurea het wijdstverbreid; hij komt in heel Siberië en Noordoost-Azië voor. Bovendien is hij veel meer een trekvogel dan alle andere vormen . Juist deze ondersoort wordt dan ook geregeld in Oost- en Midden Europa waargenomen . Maar in West-Europa is hij een zeldzame dwaalgast.
Zeldzame verschijning
In West- Europa is de Goudlijster een zeldzame dwaalgast, al zijn er toch uit veel landen waarnemingen bekend: IJsland, Faeröer,Noorwegen,Zweden,
Denemarken,Duitsland,de Britse Eilanden (38 keer), Frankrijk (6 keer), Spanje en Italië. Uit Nederland zijn 29 gevallen bekend, uit Vlaanderen 16.
De meeste waarnemingen in onze streken zijn in het najaar gedaan, zodat een verband met de herfsttrek mag worden verondersteld. Het aantal meldingen neemt toe en in sommige jaren lijkt sprake van kleine invasies.De Goudlijster is een schuwe bosvogel die maar zelden in West-Europa te zien is.
Langeafstandstrekker
De Goudlijster is een trekvogel, net als de meeste zangvogels uit de Siberische taiga. Vooral de meer noordelijke populaties zien zich vaak al in september genoodzaakt uit te wijken voor de verslechterende weers omstandigheden.Ze koersen dan naar India, Myanmar en China, soms zelfs tot in Maleisië. Tijdens de gevaarlijke reis vor men ze soms kleine groepjes,maar in het algemeen blijven Goudlijsters ook buiten de broedtijd schuw en eenzelvig. Overigens trekken sommige populaties alleen over geringe afstanden, en de zuidelijke ondersoorten, zoals de endemische vorm op Sri Lanka,zijn standvogels .
Bedreigingen
Op wereldschaal wordt de goudlijster niet als bedreigde soort gezien. Enerzijds heeft hij een enorm areaal, dat bijna heel Azië en een stukje van Noord-Rusland omvat. Anderzijds zijn de broedpopulaties ook getalsmatig zeer omvangrijk.Alleen al in Europees Rusland (in het stroomgebied van de Petsjora en de Kama) broeden 25.000 tot 100.000 paren. Bij gedetailleerd onderzoek is vastgesteld dat er voor ver schillende groepen specifieke bedreigingen op de loer liggen. Zo worden enkele kleine populaties op de Japanse eilanden met uitsterving bedreigd als gevolg van ont bossing en de invoering van uitheemse predatoren. Er zijn dus wel degelijk plaatsen waar onderzoekers en natuur beschermingsinstanties een oogje in het zeil moeten houden.
Waar zie je ze?
De dwaalvoorkomens in onze streken concentreren zich langs de Vlaamse en Zeeuws-Hollandse kust en op de Wadden eilanden. Maar er zijn ook verscheidene meldingen uit het binnenland (Friesland, Drenthe,Utrechtse Heuvelrug, Betuwe: Grez-Doiceau in Waals-Brabant) .
Status van de soort
De Goudlijster is op de Rode Lijst van de IUCN in de categorie Least Concern (veilig) geplaatst. In Azië is hij niet beschermd,in de Europese Unie wel en is de vogel opgenomen in Bijlage 111 van het Verdra
Leefgebied De Goudlijster
“De Goudlijster broedt in hoofdzaak in Azië, van de Oeral tot in China en Indonesië. De
meest noordelijke populaties trekken en overwinteren deels ver ten zuiden van hun broedgebied tot in de tropen. In West-Europa komt hij alleen als dwaalgast voor.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
